Atatürk'ün Emriyle Anadolu'da Bisiklet Hareketi

Dün kaleme aldığım EuroVelo yolunu incelerken Feridun beyin başkanı olduğu ENVERÇEVKO derneğinin sitesinde dolaştım biraz. Geçmiş zamanda yapılan projelerine bakarken bir taraftan ne sıkıntılı zamanlar geçirdiklerine bir taraftan da başarının nasıl elde edildiğini, ipi göğüslemek için neler yapıldığına baktım. Derken ilginç bir yazı gördüm.
Konu Atatürk olunca hemen okumaya koyuldum. İlginç 3 kişilik var yazıda. 27 Eylül 1952'de Seferberlik Tetkik Daire Başkanlığı yani bilinen adıyla Özel Harp Dairesi'nin ilk komutanı ve kurucusu sayılan Tümgeneral Ali Daniş KARABELEN, kızı Növber Özcan ATAMERT ve "Beş kıt'ada bir Türk Paşa'sı Daniş Karabelen" kitabının yazarı Cemal KUTAY. 
Yazıyı size anlatmaktansa bire bir yayımlamayı daha uygun buldum. İşte o ilginç yazı...

Atatürk'ün emriyle Anadolu'da Bisiklet Hareketi
Değerli Bisiklet Severler,
Türkiye'de Atatürk'ün talimatıyla Edirne'den Kars'a Bisiklet sloganıyla Anadolu'da Bisiklet Hareketi başlatılmış ve Daniş KARABELEN paşa başkanlığında ilk bisiklet turu pedallanmıştır. Konu ile ilgili kısa notları aşağıda sizlerle paylaşmaya çalıştım.
05 Ağustos 2011'de Aktur Kamp - DATÇA'da "Gökova Körfezi Bisiklet Turları ve AB Politikaları" üzerine bir konferans için bulundum. Yaklaşık 50–60 kişilik katılımcı gruptan gelen nitelikli soruların en ilginci şu oldu.
Sayın Bayan Özcan ATAMERT hanımefendi "Türkiye'de yapılan ilk bisiklet turu hangisidir?" diye sordu.
Ben 1926 yılında yapılan Bursa-Yalova-İstanbul bisiklet turu olduğunu söyleyebildim.
Kendisi bunun üzerine, Atatürk'ün emri ve spora verdiği önem doğrultusunda, ilk uzun bisiklet turunun 30 kişilik muhafız alayının "Edirne'den Kars'a" sloganı ve Anadolu'da bisiklet kullanımının görülmesi için 08 Ekim 1931'de Edirne'den Ağrı'ya yapıldığı daha sonrada yine Edirne - Ankara arasında yapıldığı belirtilmektedir. Bu sayede Anadolu'da bisiklet kullanımının tanıtımına önem verilmesi amaçlanmıştır.
Özcan Hanım, Atatürk'ün bisiklet kullanımına ve spora verdiği önemi üzerine basa basa belirtmiştir. Katılmamak mümkün değil tabi ki.
İki saatlik konferans sonunda yaptığımız sohbette;
Kendisinin Atatürk'ü gören (9 kez) bir kişi olduğunu (1929 doğumlu), babasının ödüllü bir sporcu olarak bisikletli grubun başında yer aldığını belirtti.
Özcan ATAMERT (KARABELEN) hanımefendi, Atatürk'ün Muhafız Alay Komutanlığını yapmış, hakkında pek çok kitap yazılı olan ve ölüm yıldönümlerinde anılan emekli Tümgeneral Daniş KARABELEN paşanın kızıdır. TRT'de spiker ve prodüktörlük yapmış ve köşe yazıları yazmaktadır.
Bana ilgili doküman ve kitapları göndereceğini söylemiştir. (Gözleri dolarak, o günleri sanki yaşayarak) Bu çok değerli kargo geçen hafta bana ulaştı.
Özcan Hanım bisiklet ile ilgili konuların o zamanlara ait çok değerli resimleri İstanbul'a döndüğünde gönderebileceğini de belirtmiştir. Bu resimler bize ulaştığında Gökova Bisiklet Turu 2012'de katılımcılar ile paylaşılacaktır. Hatta organizasyon komitesi olarak uygun görülürse davet edebileceğimi belirttim.
Bisiklet turunun da konu edildiği Cemal KUTAY'ın "Beş Kıt'ada Bir Türk Paşası Daniş KARABELEN" isimli kitabı ve o zamana ait 30 Ağustos 1957 kutlamaları DVD'sini göndermiştir.
Ekte kitabın bisikletle ilgili 59-60-61 nolu sayfalarını bulabilirsiniz. Kendisi tarafından gönderilen mektupta ektedir.
Ekteki resimlerde Özcan ATAMERT hanımefendi mavi giysilidir. Feridun EKMEKÇİ